Lokale heffingen

Inleiding

Naast de algemene uitkering via het Gemeentefonds heeft de gemeente inkomsten uit lokale heffingen. Deze lokale heffingen kunnen in drie categorieën worden ingedeeld:

1. Belastingen
   Belasting opbrengsten komen toe aan de algemene middelen. In Oegstgeest kennen we:
   • Onroerende zaakbelasting;
   • Hondenbelasting;
   • Precariobelasting;
   • Toeristenbelasting.

2. Bestemmingsheffingen
   Heffingen die bestemd zijn voor specifieke taken of voorzieningen met een duidelijk algemeen belang.
   De huidige bestemmingsheffingen zijn:
   • Afvalstoffenheffing
   • Rioolheffing

3. Leges
   Leges worden betaald voor specifieke diensten die een individueel belang dienen.
   De huidige leges zijn:
   • Titel 1 Leges: Algemene dienstverlening
   • Titel 2 Leges: Dienstverlening vallend onder fysieke leefomgeving / omgevingsvergunning
   • Titel 3 Leges: Dienstverlening vallend onder Europese dienstenrichtlijn en niet vallend onder Titel 2

De belastingen en de bestemmingsheffingen worden geheven door de Belastingsamenwerking Gouwe- Rijnland (BSGR). Met de BSGR zijn afspraken in een dienstverleningsovereenkomst vastgelegd. Beleidsmatige zaken voert de gemeente zelf uit, zoals het opstellen van de belastingverordeningen en het vaststellen van de tarieven. De uitvoering ligt bij de BSGR. Met de BSGR wordt regelmatig overleg gevoerd. De afhandeling van bezwaarschriften en de kwijtscheldingsregeling zijn eveneens bij de BSGR belegd.

De gemeente Oegstgeest heeft ook een Bedrijven investeringszone (BIZ). De BIZ bijdrage is een financieringsinstrument voor het ondernemersfonds. Na vaststelling door de gemeente van het plan en het in rekening te brengen bedrag int de BSGR de BIZ-gelden bij de ondernemers. De opbrengsten worden na ontvangst minus de kosten naar de BIZ vereniging overgemaakt.

Deze paragraaf Lokale Heffingen is als volgt opgezet:

1. Lokale lastendruk en vergelijking
2. Opbrengsten
3. WOZ-maatstaf
4. Kwijtscheldingen
5. Kostendekkendheid berekeningen
   

1. Lokale lastendruk en vergelijking

De lokale lastendruk wordt uitgedrukt in de gemiddelde woonlasten van de huishoudens. Hierin worden de lasten van de onroerende zaakbelasting, de afvalstoffenheffing en de rioolheffing meegenomen. In de onderstaande tabel is een verdeling gemaakt van de eenpersoons- en meerpersoonshuishoudens. De heffingen (en daarmee de lokale lasten) worden berekend aan de hand van de WOZ-waarde van de woning en het aantal bewoners. Het landelijk gemiddelde met betrekking tot de WOZ waarde van koopwoningen op peildatum van 1-1-2023 bedraagt € 439.000 (bron CBS). In het jaar daarvoor bedroeg deze € 409.000.

De gemiddelde WOZ-waarde eigenaren woningen in Oegstgeest bedraagt € 563.000. De gemeente Oegstgeest is qua gemiddelde lastendruk voor een meerpersoonshuishouden één van de duurdere gemeente in de regio, zoals blijkt uit de onderstaande tabel.

2. Opbrengsten

Hieronder worden de opbrengsten van de diverse heffingen over het boekjaar 2023 verantwoord.

NB: in de onderstaande tabel zijn de begrote bedragen 2023 na wijziging opgenomen. In de tabellen onder paragraaf "5. Kostendekkendheid berekeningen" betreft het de oorspronkelijk begrote bedragen (zie de programmabegroting 2023-2026), daardoor kunnen de bedragen afwijken.

De hieronder opgenomen "Leges Dienstverlening (Titel 1 en 3)" bestaan uit secretarieleges, leges kabels (tot 2022), leges APV en leges volkshuisvesting, leges "Omgevingsvergunningen (Titel 2)" bestaan uit bouwleges. Een overzicht van de opbrengsten over de afgelopen drie jaren en de begroting 2023 na wijziging geeft het volgende beeld:

Hieronder zijn de afwijkingen tussen de begrote opbrengsten uit de actuele begroting en de gerealiseerde opbrengsten groter/kleiner dan € 50.000 toegelicht:

• OZB Woningen: De WOZ-waarde van woningen is meer gestegen dan waarmee is rekening gehouden bij de begroting 2023-2026.Hierdoor is er € 109.000 meer gerealiseerd aan OZB Woningen dan begroot.
• OZB Niet-woningen: Bij de Najaarsnota 2023 is de OZB Niet-Woningen met € 750.000 naar beneden bijgesteld. Dit was gebaseerd op een actuele raming van de BSGR. Het is gebleken dat deze raming niet volledig was door technische problemen. Hierdoor was deze mutatie onjuist. Als deze mutatie niet zou zijn opgenomen, zou de mutatie in de algemene reserve € 750.000 lager zijn geweest (begroot en werkelijk). Het overige verschil van € 254.000 is te verklaren doordat er bij de begroting 2023 een neerwaartse correctie had plaatsgevonden op de totale WOZ-waarde van de niet-Woningen. Hierin was de OZB van Niet-Woningen te veel naar beneden bijgesteld.
• Rioolheffing: Er zijn meer aansluitingen op het riool door bedrijfsgebouwen dan waar rekening is mee gehouden bij de begroting 2023-2026. Hierdoor is € 170.000 meer geheven bij Niet-Woningen. Daarnaast zijn er minder aansluitingen op het riool door woningen dan begroot, hierdoor is er voor rioolheffing woningen € 100.000 minder ontvangen.
• Afvalstoffenheffing: Er zijn minder woningen gerealiseerd dan begroot bij de begroting 2023-2026. Hierdoor is € 67.000 minder aan afvalstoffenheffing gerealiseerd.
• Toeristenbelasting: Er zijn minder overnachtingen gerealiseerd dan begroot, hierdoor is € 72.000 minder gerealiseerd aan toeristenbelasting dan begroot.
• Leges Omgevingsvergunningen (Titel 1 en 3): Er is € 148.000 meer aan leges voor Kabels geheven dan begroot, er is € 100.000 meer aan Reis- en Rijdocumenten gerealiseerd dan begroot en als laatste is er € 36.000 meer aan leges voor Burgerlijke stand geheven. De overige € 15.000 betreft meer leges op verschillende onderdelen van Titel 1 en 3.

3. WOZ-Maatstaf

Binnen de algemene uitkering wordt rekening gehouden met een korting die wordt bepaald op basis van de omvang van de WOZ waarde in de gemeente, de WOZ Maatstaf. Voor het jaar 2023 bedraagt deze korting € 5.873.000. De werkelijke opbrengsten voor woningen en niet woningen zijn bij elkaar € 10.201.000. Het kortingspercentage stijgt naar 57,6% (was 56,9% in de rekening 2022).

4. Kwijtscheldingen

Minder-draagkrachtigen in de gemeente kunnen op verzoek voor de belastingsoorten, onroerende zaakbelastingen, rioolheffing, afvalstoffenheffing en hondenbelasting kwijtschelding aanvragen. In 2023 heeft de BSGR, namens de gemeente, aan 392 belastingplichtigen (in 2022 aan 381 belastingplichtigen) kwijtschelding verleend voor een bedrag van € 200.828 (in 2022 € 207.000).

5. Kostendekkendheid berekeningen

De bestemmingsheffingen en de retributies mogen niet meer dan kostendekkend zijn. Als aan het einde van een kalenderjaar blijkt dat toch een meeropbrengst is gerealiseerd, moet dit voor egalisatie in de toekomst in een voorziening of bestemmingsreserve worden gestort. Bij elk onderdeel is een toelichting gegeven voor de verschillen met de kostendekkendheid berekening in de begroting 2023.

Rioolheffing

De rioolheffing dekt de kosten van de behering van het riool. Voor het tarief geldt het streven naar 100% kostendekkendheid. Er is minder besteed aan het riool dan verwacht bij de begroting. Hierdoor is de kostendekkenheid bij realisatie 116,1% geworden. Het overschot is gestort in de voorziening riolering derden, die als egalisatievoorziening hiervoor dient.

Afvalstoffenheffing

De afvalstoffenheffing dekt de kosten van de afvalinzameling en de afvalverwerking. Voor het tarief geldt ook het streven naar 100% kostendekkendheid. In 2023 is gebleken dat er een kostendekkendheid van 104,7% is. Dit is grotendeels ontstaan door lagere kosten en hogere overige opbrengst. Het overschot is geboekt naar de voorziening afvalstoffenheffing derden.

Leges Titels 1 en 3 (Dienstverlening)

Deze leges Titels 1 en 3 bestaan uit de verrichte diensten van de gemeente en hebben betrekking op de Gemeentelijke Basisadministratie en de Burgerlijke stand (secretarieleges). Er is een hoger kostendekkendheidspercentage gerealiseerd voornamelijk omdat er meer inkomsten waren dan begroot.

Leges Titel 2 (Fysieke leefomgeving / Omgevingsvergunningen)

De leges van Titel 2 hebben betrekking op de verleende omgevingsvergunningen. Voor de tarieven geldt het streven naar 100% kostendekkendheid. In 2023 is gebleken dat er een kostendekkendheid van 132,5% is. De hogere opbrengsten van € 902.000 is grotendeels ontstaan door twee besluiten in het laatste kwartaal 2023 op grote bouwprojecten waardoor meer bouwleges zijn gerealiseerd.