Toelichting financiële afwijkingen op programmaniveau
Programma
| L/B | Rekening | Begroting | Wijziging | Begroting
2023 | Rekening | Verschil |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 NATUUR EN LANDSCHAP | Lasten | 7.293 | 6.428 | 1.226 | 7.654 | 7.320 | 334 |
Baten | -4.295 | -3.913 | 14 | -3.899 | -3.938 | 39 | |
Saldo | 2.998 | 2.516 | 1.240 | 3.755 | 3.382 | 373 | |
2 VERKEER EN INFRASTRUCTUUR | Lasten | 5.433 | 5.910 | 242 | 6.151 | 6.419 | -268 |
Baten | -2.640 | -2.647 | -51 | -2.698 | -2.928 | 230 | |
Saldo | 2.794 | 3.263 | 190 | 3.453 | 3.491 | -38 | |
3 WONEN EN ECONOMIE | Lasten | 4.771 | 9.731 | -6.318 | 3.414 | 4.019 | -605 |
Baten | -2.271 | -9.208 | 6.079 | -3.129 | -3.868 | 739 | |
Saldo | 2.500 | 524 | -239 | 284 | 151 | 134 | |
4 SOCIALE INFRASTRUCTUUR | Lasten | 33.619 | 32.395 | 7.046 | 39.441 | 41.406 | -1.965 |
Baten | -9.692 | -6.328 | -7.486 | -13.814 | -16.767 | 2.953 | |
Saldo | 23.927 | 26.067 | -440 | 25.627 | 24.640 | 987 | |
5 BESTUUR | Lasten | 4.524 | 4.444 | 46 | 4.490 | 4.805 | -315 |
Baten | -788 | -186 | -201 | -388 | -1.168 | 781 | |
Saldo | 3.736 | 4.258 | -156 | 4.102 | 3.637 | 466 | |
6 OVERHEAD, BEDRIJFSVOERING, VPB | Lasten | 9.765 | 10.100 | 500 | 10.600 | 10.430 | 170 |
Baten | -168 | -18 | -2 | -20 | -279 | 259 | |
Saldo | 9.597 | 10.082 | 498 | 10.580 | 10.151 | 429 | |
7 ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN | Lasten | 111 | 113 | 541 | 654 | 437 | 216 |
Baten | -46.597 | -47.239 | -2.195 | -49.434 | -50.623 | 1.189 | |
Saldo | -46.486 | -47.126 | -1.654 | -48.780 | -50.185 | 1.405 | |
Totaal | Lasten | 65.517 | 69.121 | 3.282 | 72.403 | 74.837 | -2.434 |
Totaal | Baten | -66.452 | -69.539 | -3.843 | -73.382 | -79.572 | 6.190 |
TOTAAL SALDO VAN BATEN EN LASTEN | -935 | -418 | -561 | -979 | -4.735 | 3.756 | |
RESERVES 1 NATUUR EN LANDSCHAP | Toevoeging | 321 | 0 | 0 | 0 | 22 | -22 |
Onttrekking | -464 | -66 | -289 | -355 | -355 | 0 | |
Saldo | -143 | -66 | -289 | -355 | -333 | -22 | |
RESERVES 2 VERKEER EN INFRASTRUCTUUR | Toevoeging | 250 | 1.345 | 806 | 2.151 | 2.151 | 0 |
Onttrekking | -540 | -576 | 0 | -576 | -576 | 0 | |
Saldo | -290 | 769 | 806 | 1.575 | 1.575 | 0 | |
RESERVES 3 WONEN EN ECONOMIE | Toevoeging | 623 | 0 | 950 | 950 | 715 | 235 |
Onttrekking | -634 | 0 | 0 | 0 | -770 | 770 | |
Saldo | -11 | 0 | 950 | 950 | -55 | 1.005 | |
RESERVES 4 SOCIALE INFRASTRUCTUUR | Toevoeging | 281 | 56 | 0 | 56 | 365 | -309 |
Onttrekking | -183 | -183 | 0 | -183 | -183 | 0 | |
Saldo | 98 | -127 | 0 | -127 | 182 | -309 | |
RESERVES 5 BESTUUR | Toevoeging | 0 | 0 | 204 | 204 | 204 | 0 |
Onttrekking | -685 | -265 | 0 | -265 | -265 | 0 | |
Saldo | -685 | -265 | 204 | -61 | -61 | 0 | |
RESERVES 6 OVERHEAD, BEDRIJFSVOERING, VPB | Toevoeging | 125 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Onttrekking | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Saldo | 125 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
RESERVES 7 ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN | Toevoeging | 4.797 | 405 | 4.068 | 4.473 | 3.871 | 602 |
Onttrekking | -4.747 | -298 | -5.179 | -5.477 | -5.477 | 0 | |
Saldo | 50 | 107 | -1.111 | -1.004 | -1.606 | 602 | |
Totaal | Toevoeging | 6.397 | 1.805 | 6.029 | 7.834 | 7.328 | 506 |
Totaal | Onttrekking | -7.253 | -1.388 | -5.468 | -6.855 | -7.625 | 770 |
TOTAAL MUTATIE IN RESERVES | -856 | 418 | 561 | 979 | -297 | 1.276 | |
Lasten/Toev. | 71.914 | 70.927 | 9.310 | 80.237 | 82.165 | -1.928 | |
Baten/Onttr. | -73.705 | -70.927 | -9.310 | -80.237 | -87.197 | 6.960 | |
RESULTAAT | -1.791 | 0 | 0 | 0 | -5.032 | 5.032 |
Rechtmatigheidsanalyse - begrotingscriterium
Ten behoeve van de accountantscontrole onderwerpen we alle begrotingsoverschrijdingen op programmaniveau aan een rechtmatigheidsanalyse. Bij de rechtmatigheidsanalyse staat de vraag centraal of het college met de jaarrekening 2023 heeft voldaan aan hetgeen in de verordening is geregeld.
In het intern controleprotocol (zaaknummer Z/22/161733, vastgesteld op 15 december 2022)) heeft de gemeenteraad het college uitgangspunten verstrekt voor het opstellen van de rechtmatigheids-verantwoording en de informatievoorziening aan de raad. Het college het intern controleprotocol als leidraad bij het uitvoeren van de begrotingsanalyse.
In paragraaf 4.1 van het intern controleprotocol is weergegeven hoe budgetoverschrijdingen door de raad worden geïntepreteerd. In de volgende omstandigheden worden de budgetoverschrijdingen op de lasten op basis van vooraf vastgesteld beleid als acceptabel aangemerkt:
- Budgetoverschrijdingen die geheel of grotendeels worden gecompenseerd door direct gerelateerde opbrengsten, bijvoorbeeld via subsidies;
- Budgetoverschrijdingen die passen binnen het bestaande beleid maar niet tijdig konden worden gesignaleerd (bij open einde regelingen, vorderingen die niet geïnd konden worden etc);
- Budgetoverschrijdingen betreffende activiteiten welke achteraf als onrechtmatig moeten worden beschouwd omdat dit bijvoorbeeld bij nader onderzoek van de subsidieverstrekker, belastingdienst of een toezichthouder blijkt. Indien deze situatie wordt geconstateerd na het verantwoordingsjaar waarop de situatie betrekking heeft, dan wordt dit niet meegenomen als afwijking van het huidige verantwoordingsjaar.
We hebben per programma de budgetoverschrijding op de lasten nader geanalyseerd.
Andere begrotingsafwijkingen zoals overschrijdingen van baten en/of onderschrijdingen van lasten en baten zijn nader toegelicht in de programmaverantwoording per programma, indien de overschrijding > € 50.000. Op deze wijze voldoen we aan onze meldplicht aan de raad.
Programma 1 Natuur en landschap
1 NATUUR EN LANDSCHAP | Begroting 2023 | Rekening 2023 | Verschil | Afwijking % |
|---|---|---|---|---|
Lasten | 7.654 | 7.320 | 334 | 4,37 |
Baten | -3.899 | -3.938 | 39 | -1,00 |
Saldo | 3.755 | 3.382 | 373 | 9,94 |
Analyse afwijking op de lasten
De begroting na wijziging is niet overschreden. Er is voor dit programma dus geen sprake van een begrotingsonrechtmatigheid.
Programma 2 Verkeer en infrastructuur
2 VERKEER EN INFRASTRUCTUUR | Begroting 2023 | Rekening 2023 | Verschil | Afwijking % |
|---|---|---|---|---|
Lasten | 6.151 | 6.419 | -268 | -4,36 |
Baten | -2.698 | -2.928 | 230 | -8,52 |
Saldo | 3.453 | 3.491 | -38 | -1,10 |
Analyse afwijking op de lasten
We hebben de afwijking van -/- € 268.000 nader geanalyseerd:
Toelichting | Bedrag | V/N | Oordeel |
We hebben bedrijven moeten inhuren voor de aanleg van glasvezel. De kosten die hiermee zijn gemaakt waren niet geraamd. NB. Daarentegenover hebben we € 97.519 meer legesopbrengsten gerealiseerd. | -75.000 | N | 1 |
De toevoeging aan de Voorziening Riolering derden is hoger dan aanvankelijk geraamd. Dit komt doordat het resultaat (verschil kosten minus opbrengsten) op het product riolering hoger was, waardoor er meer gestort is in de voorziening | -170.000 | N | 2 |
De toegekende kwijtschelding op de rioolheffing is groter dan geraamd, omdat meer mensen (dan waarmee rekening is gehouden) een aanvraag tot kwijtschelding hebben ingediend en waarbij die ook is verstrekt. Meer mensen hebben een vermogen onder het bijstandsniveau | -13.000 | N | Onrechtmatig |
Totaaltelling van de toelichtingen | -258.000 | N | |
Totale afwijking op de lasten | -268.000 | N | |
-10.000 | N | Onrechtmatig |
Programma 3 Wonen en economie
3 WONEN EN ECONOMIE | Begroting 2023 | Rekening 2023 | Verschil | Afwijking % |
|---|---|---|---|---|
Lasten | 3.414 | 4.019 | -605 | -17,73 |
Baten | -3.129 | -3.868 | 739 | -23,61 |
Saldo | 284 | 151 | 134 | 47,01 |
Analyse afwijking op de lasten
We hebben de afwijking van -/- € 605.000 nader geanalyseerd:
Toelichting | Bedrag | V/N | Oordeel |
De algemene kosten voor bouw en woningtoezicht waren lager dan geraamd. De kosten voor de werkzaamheden die uitbesteed moesten worden waren aanvankelijk duurder ingeschat | 30.000 | V | N.v.t |
De totale kosten die zijn gemaakt in verband met de grondexploitatie en het facilitair grondbeleid zijn hoger dan geraamd. Er is sprake van vertraging van werkzaamheden. Dit heeft echter twee gevolgen: - Er zijn minder laten gerealiseerd dan aanvankelijk geraamd; | 5.205.000 | V | N.v.t. |
- De grondverkopen en de bijdragen van derden vielen lager uit, waardoor het activeren van baten lager uitviel dan geraamd; | -5.843.000 | N | 2 |
-608.000 | N | ||
Totale afwijking op de lasten | -605.000 | N | |
3.000 | V | N.v.t. |
Programma 4 Sociale infrastructuur
4 SOCIALE INFRASTRUCTUUR | Begroting 2023 | Rekening 2023 | Verschil | Afwijking % |
|---|---|---|---|---|
Lasten | 39.441 | 41.406 | -1.965 | -4,98 |
Baten | -13.814 | -16.767 | 2.953 | -21,38 |
Saldo | 25.627 | 24.640 | 987 | 3,85 |
Analyse afwijking op lasten
We hebben de afwijking van -/- € 1.965.000 nader geanalyseerd:
Toelichting | Bedrag | V/N | Oordeel |
Er zijn hogere lasten wat wordt voornamelijk veroorzaakt door het besluit van het college, om op verzoek van Optisport, gebruik te maken van de uitzondering op de regeling btw-vrijstelling voor sportorganisaties voor het zwembad Poelmeer. Om gebruik te kunnen maken van de uitzondering op de btw-vrijstelling voor sportorganisaties is de huurprijs die Optisport betaalt aan de gemeente voor het gebruik van zwembad Poelmeer verhoogd en is eveneens de exploitatiebijdrage die de gemeente aan Optisport betaalt, (met een gelijk bedrag) verhoogd. Dit draagt bij aan een financieel gezonde exploitatie van het zwembad. In de decemberwijziging 2023 is dit ook aan de raad gemeld. Doordat de huurprijs en de exploitatiebijdrage met terugwerkende kracht vanaf 2019 zijn verhoogd, leidt deze fiscale constructie tot een overschrijding aan zowel de lasten- als de batenzijde. | -2.625.000 | N | 1 |
De werkelijke kosten aan nieuwkomersonderwijs valt lager uit dan geraamd. Dit komt o.a. omdat de definitieve afrekening 2022 voor de taaklas bij de Daltonschool € 28.000 lager uitvalt. De kosten voor een regionale coördinator plaatsing nieuwkomersleerlingen worden pas in 2024 in rekening gebracht. Voorts heeft de verwachte aansluiting bij de Vliegende Brigade Leidse Regio -voor ondersteuning van leerlingen na uitstroom uit de taalklas- vertraging opgelopen. | 60.000 | V | N.v.t. |
Er is minder uitgegeven aan subsidies in het kader van het Nationaal Programma Onderwijs (NPO-gelden). Deze lasten worden gedekt door een specifieke uitkering. De baten zijn overeenkomstig ook lager opgenomen. Conform de rijksregeling kunnen de niet-bestede gelden worden meegenomen naar 2024. | 67.000 | V | N.v.t. |
Er is een bedrag begroot voor advieskosten onderwijshuisvesting ten behoeve van drie haalbaarheidsonderzoeken conform het vastgestelde IHP (Integraal Huisvestingsplan onderwijs) en ondersteuning bij de actualisatie van het IHP. De werkzaamheden zijn nog niet geheel afgerond. | 49.000 | V | N.v.t. |
In 2023 is er een exploitatiebudget voor duurzaamheidsmaatregelen Het Dok. De werkzaamheden zijn gerealiseerd, maar zijn verantwoord op het reeds afgesloten krediet uitbreiding Het Dok. Het exploitatiebudget valt derhalve vrij. | 150.000 | V | N.v.t. |
De kosten voor Particuliere Opvang Oekrainers (POO) vallen lager uit dan begroot. Er is met name een lager bedrag aan uitkeringen verstrekt door vertrek, werkaanvaarding en de invoering in februari 2023 van een wijziging van de hoogte van de toelage. | 234.000 | V | N.v.t. |
We hebben minder subsidies verstrekt voor kunst. Er is een lager bedrag aan subsidies verstrekt voor de stimulering van de lokale culturele sector in de na-coronaperiode. In 2023 was hiervoor een incidenteel budget beschikbaar. | 49.000 | V | N.v.t. |
Er zijn minder beheerkosten gemaakt voor accommodaties welzijn. Dit wordt met name veroorzaakt door lagere kosten voor energie, waterverbruik, onderhoud en schoonmaak, dan begroot. | 47.000 | V | N.v.t. |
-1.969.000 | N | ||
Totale afwijking op de lasten | -1.965.000 | N | |
4.000 | V | N.v.t. |
Programma 5 Bestuur
5 BESTUUR | Begroting 2023 | Rekening 2023 | Verschil | Afwijking % |
|---|---|---|---|---|
Lasten | 4.490 | 4.805 | -315 | -7,02 |
Baten | -388 | -1.168 | 781 | -201,44 |
Saldo | 4.102 | 3.637 | 466 | 11,35 |
Analyse afwijking op de lasten
We hebben de afwijking van -/- € 315.000 nader geanalyseerd:
Toelichting | Bedrag | V/N | Oordeel |
We hebben in het boekjaar 2023 rijksmiddelen gekregen voor de regeling CDOKE (Capaciteit Decentrale Overheden voor Klimaat- en Energiebeleid) (SiSa F28). De lasten die zijn gemaakt waren niet geheel gebudgetteerd. De samenhangende baten waren ook niet gebugetteerd. Dit was bij de begroting 2023 nog niet bekend. | -42.000 | N | 1 |
Er zijn meerdere plannen uitgevoerd met betrekking tot de energietransitie: de wijkuitvoeringsplannen voor bloemenbuurt en Nieuw Rhijngeest, advieskosten haalbaarheid LT-collectief Nieuw-Rhijgeest, ondersteuning LES en gegevens DOE tafel. De kosten voor deze werkzaamheden waren geraamd in 2022. Door onvoldoende capaciteit zijn de werkzaamheden in 2023 uitgevoerd. | -111.000 | N | Onrechtmatig |
We hebben in het boekjaar 2023 rijksmiddelen gekregen voor de regeling Aanpak Armoede (SiSa C55).De kosten (€ 136.000) die we hebben gemaakt waren onvoldoende hoog geraamd, waardoor er sprake is van een overschrijding. | -124.000 | N | 1 |
In 2023 zijn er meer rijbewijzen en reisdocumenten aangevraagd door burgers, waardoor de kosten van de RDW en Rijksdienst voor Identiteitsgegevens hoger zijn uitgevallen dan geraamd. | -47.000 | N | Onrechtmatig |
-324.000 | N | ||
Totale afwijking op de lasten | -315.000 | N | |
9.000 | V | N.v.t. |
6 Overhead, bedrijfsvoering en vpb
6 OVERHEAD, BEDRIJFSVOERING, VPB | Begroting 2023 | Rekening 2023 | Verschil | Afwijking % |
|---|---|---|---|---|
Lasten | 10.600 | 10.430 | 170 | 1,60 |
Baten | -20 | -279 | 259 | -1289,59 |
Saldo | 10.580 | 10.151 | 429 | 4,05 |
Analyse afwijking op de lasten
De begroting na wijziging is niet overschreden. Er is voor dit programma dus geen sprake van een begrotingsonrechtmatigheid.
7 Algemene dekkingsmiddelen
7 ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN | Begroting 2023 | Rekening 2023 | Verschil | Afwijking % |
|---|---|---|---|---|
Lasten | 654 | 437 | 216 | 33,07 |
Baten | -49.434 | -50.623 | 1.189 | -2,41 |
Saldo | -48.780 | -50.185 | 1.405 | -2,88 |
Analyse afwijking op de lasten
De begroting na wijziging is niet overschreden. Er is voor dit programma dus geen sprake van een begrotingsonrechtmatigheid.
Samenvatting begrotingsanalyse
Bij de beoordeling van de begrotingsrechtmatigheid wordt vastgesteld of de spelregels zijn nageleefd. Hieruit blijkt hoe een afwijking door de raad wordt geïnterpreteerd in het kader van het uitoefenen van het budgetrecht. Uit onderstaande tabellen blijkt de uitkomt van de begrotingsanalyse op basis van het begrotingscriterium:
Programma | Omschrijving programma | Begroot na wijziging | Realisatie 2023 | Verschil |
Programma 2 | Verkeer en Infrastructuur | 6.151.000 | 6.419.000 | -268.000 |
Programma 3 | Wonen en economie | 3.414.000 | 4.019.000 | -605.000 |
Programma 4 | Sociale Infrastructuur | 39.441.000 | 41.406.000 | -1.965.000 |
Programma 5 | Bestuur | 4.490.000 | 4.805.000 | -315.000 |
-3.153.000 |
We hebben de budgetoverschrijdingen per programma beoordeeld op basis van de spelregels. In een aantal gevallen hoeft de budgetoverschrijding niet als afwijking meegeteld hoeft te worden:
Programma | Omschrijving programma | Verschil | 1 | 2 | 3 | Onrechtmatigheid |
Programma 2 | Verkeer en Infrastructuur | -268.000 | -75.000 | -170.000 | - | -23.000 |
Programma 3 | Wonen en economie | -605.000 | - | -605.000 | - | - |
Programma 4 | Sociale Infrastructuur | -1.965.000 | -1.965.000 | - | - | - |
Programma 5 | Bestuur | -315.000 | -166.000 | - | - | -149.000 |
-3.153.000 | -2.206.000 | -775.000 | - | -172.000 |